Testen op hoogbegaafdheid
Wanneer is een test op hoogbegaafdheid zinvol? Vaak komen ouders of school met de vraag wat er aan de hand is, en of hoogbegaafdheid een verklaring zou kunnen zijn van wat ze zien, waar ze tegenaan lopen of waar ze zorgen om hebben. Meestal is er dus twijfel: is dit nu echt een hoogbegaafd kind? De vraag die eigenlijk altijd groter en belangrijker is, is: wat heeft dit kind nodig? Dan kan een begaafdheidsonderzoek veel duidelijkheid geven. En heel soms is het heel duidelijk voor de omgeving dat iemand hoogbegaafd is, maar blijkt juist het kind zelf zekerheid nodig te hebben, zoals bij onderstaand meisje het geval was.
Versnellen en jong naar de middelbare school
De ouders van een net 9-jarig meisje kwamen op intakegesprek. Het meisje was een jonge leerling en daarbij al tweemaal een klas versneld, en nog scoorde zij heel hoog. Nu stond de middelbare school voor de deur en maakten de ouders zich zorgen om hun dochter. Zij wilden graag begeleiding voor haar. Hoewel iedereen ervan overtuigd was dit meisje hoogbegaafd is, is er toch voor onderzoek gekozen als start van het traject. Waarom?
Perfectionisme?
Dit meisje was bijzonder streng voor zichzelf en kon heel boos op zichzelf worden als ze niet aan haar eigen (hoge!) verwachtingen voldeed. Ze was intens bang om dingen fout te doen, en daarnaast ook vrij angstig in het algemeen. Ook vond ze het vervelend om zoveel jonger en vooral ook ‘anders’ te zijn dan haar klasgenoten, al kon ze niet precies benoemen hoe dat ‘anders-zijn’ nou eigenlijk in elkaar stak. En wat de ouders opmerkelijk vonden: hun dochter riep heel vaak uit dat ze vreselijk dom was. De ouders wilden graag individuele begeleiding voor haar om sterker in haar schoenen te kunnen staan, om haar zelfbeeld te versterken en de angst voor fouten te verminderen.
Testen op hoogbegaafdheid
Ik vroeg de ouders of dit meisje van zichzelf wist dat ze hoogbegaafd was. De ouders waren verbaasd over die vraag, want dat is toch zeker wel duidelijk? Ja, voor ons wel. Ik stelde voor om eens met dit meisje te bespreken of ze misschien getest zou willen worden op hoogbegaafdheid. De ouders hebben dit besproken en tot hun verbazing bleek ze dit, ondanks dat er ook direct onzekerheid en faalangst om de hoek kwamen kijken, heel graag te willen. Want, zo zei ze zelf, je kunt het anders niet zeker weten en misschien vergist iedereen zich wel.
Bevestiging
Tijdens het onderzoeken is veel ondersteuning geweest voor haar onzekerheid en ze heeft het ervaren als een hele leuke en gezellige ochtend. We hebben ook heel wat kunnen lachen samen. Uit de test kwam, zoals verwacht, een overtuigend hoge score. Deze bevestiging was als een last die van haar schouders viel en het hielp haar enorm om zichzelf te accepteren en al haar eigenschappen te omarmen. Vanuit dit perspectief kon zij met behulp van begeleiding prachtige stappen maken. Zij heeft met behulp van psycho-educatie niet alleen geleerd wat hoogbegaafdheid inhoudt en wat ze hiervan bij zichzelf merkt, maar ook hoe het werkt in je hoofd met gedachten, gevoelens en overtuigingen. Wat haar ook hielp, was te merken dat niemand van haar verwachtte dat ze alles altijd ‘perfect’ zou doen, dat zat vooral in haar eigen hoofd.
Acceptatie
Sommige kinderen zijn onzeker en twijfelen sterk aan zichzelf, en soms aan anderen. Je kunt dan wel zeggen dat ze hoogbegaafd zijn, zoals bij dit meisje al vaak gebeurd was, maar ze geloven er dan niet helemaal in. Bij elk foutje dat ze maken, kunnen ze denken: ‘Zie je wel, ik ben niet hoogbegaafd!’ De test is voor zulke kinderen een heel fijne bevestiging, iets waar ze op durven vertrouwen. Dan kun je daarna ook beter aan het werk met de nieuwe overtuiging: ‘foutjes maken mag, óók als je hoogbegaafd bent!’
